มะขามป้อม
ชื่อวิทยาศาสตร์ Phyllanthus
emblica L.
วงศ์ Euphorbiaceae
ชื่อพ้อง Emblica
officinalis Gaertn.
ชื่ออื่นๆ กันโตด กำทวด มั่งลู่ สันยาส่า Emblic, Emblic myrobalan, Indian
gooseberry, Malacca tree, Myrobalan
สารออกฤทธิ์ ไม่มีรายงานการวิจัย
ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาที่เกี่ยวกับการเพิ่มภูมิต้านทาน
ฤทธิ์กระตุ้นภูมิต้านทาน
สารสกัดผลมะขามป้อมขนาด
20 มก./กก. เมื่อป้อนให้กับหนูถีบจักรปกติ
พบว่ามีผลทำให้เพิ่มจำนวนและความสามารถของเซลล์เม็ดเลือดขาวชนิด NK-Cell (Natural
killer cell) และเพิ่มกลไกในการกำจัดสิ่งแปลกปลอมของเม็ดเลือดขาวแบบ
ADCC (Antibody dependent cellular cytotoxicity) โดย NK-cell
จะเพิ่มขึ้นเมื่อตรวจวันที่ 3, 5, 7 และสูงสุดวันที่
13 จากนั้นจะลดลงเรื่อยๆ ในขณะที่ ADCC จะเพิ่มขึ้นในวันที่ 3-11 หลังจากนั้นจะลดลงเรื่อยๆ
จนถึงวันที่ 17 ก็จะไม่สามารถวัดระดับ ADCC ได้ และเมื่อทำการทดสอบในหนูที่เหนี่ยวนำให้เป็นมะเร็งต่อมน้ำเหลือง (Daltons
lymphoma ascites) (DLA) จากนั้นฉีดยาต้านมะเร็ง cyclophosphamide
ขนาด 25 มก./มล. จำนวน 0.2 มล. เข้าทางช่องท้องหนู
หรือฉีด antibody ชนิด antasialo-GM1
จำนวน 0.2 มล. ทางหลอดเลือดดำ
เพื่อทำให้หนูเกิดภาวะการขาด NK-cell จากนั้นให้สารสกัดจากผลมะขามป้อม
พบว่าอายุของหนูที่เป็นมะเร็งยาวขึ้น โดยไปช่วยเสริมฤทธิ์ NK-cell และ ADCC (1) สารสกัดผลด้วยเอทานอล 90% ขนาด 10 มค.ก./มล. - 1 มก./มล. สามารถกระตุ้นการแบ่งตัวของลิมโฟซัยท์ เพิ่มการสร้าง interleukin-2
และ g-interferon ของลิมโฟซัยท์
จากการถูกกดภูมิคุ้มกันด้วยโคร เมี่ยม ในจานเพาะเลี้ยงเชื้อ (2)
หลักฐานความเป็นพิษและการทดสอบความเป็นพิษ
ดูรายละเอียดในแก้ไอ
จากหลักฐานการทดลองทางวิทยาศาสตร์ชี้ให้เห็นว่า
ผลมะขามป้อมอาจช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกัน
จึงน่าจะนำมาศึกษาอย่างละเอียดในผู้ป่วยเอดส์ซึ่งภูมิคุ้มกันบกพร่อง
โดยศึกษาอย่างละเอียดจนได้สารออกฤทธิ์ พัฒนาผลิตภัณฑ์และทดลองทางคลินิก
เอกสารอ้างอิง
1.
Suresh
K, Vasudevan DM. Augmentation of
murine natural killer cell and antibody dependent cellular cytotoxicity
activities by Phyllanthus emblica, a new immunomodulator. J Ethnopharmacol 1994;44:55-60.
2.
Sai
Ram M, Neetu D, Yogesh B, et al.
Cyto-protective and immunomodulating properties of Amla (Emblica officinalis)
on lymphocytes : an in-vitro study. J Ethnopharmacol 2002;81:5-10.